Tại sao Ga Hà Nội được đề xuất là điểm xuất phát cho dự án đường sắt tốc độ cao?

Đường sắt tốc độ cao Bắc Nam là một dự án quan trọng của Việt Nam, nhằm nâng cao hiệu quả giao thông, kết nối kinh tế và du lịch giữa các vùng. Tuy nhiên, việc xác định điểm đầu của tuyến đường sắt này ở Hà Nội còn gặp nhiều tranh cãi. Một số ý kiến cho rằng nên để ga Ngọc Hồi ở phía nam thành phố, để tránh quá tải và mở rộng giải phóng mặt bằng. Nhưng theo đơn vị tư vấn, việc để ga Hà Nội ở trung tâm thành phố sẽ có nhiều lợi ích hơn.

Theo Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI), bố trí ga Hà Nội là điểm đầu của đường sắt tốc độ cao sẽ thu hút được nhiều hành khách hơn, bởi vì ga này đã được quy hoạch là ga trung chuyển của các tuyến đường sắt đô thị. Hành khách có thể dễ dàng tiếp cận với đường sắt tốc độ cao từ các khu vực khác của thành phố bằng các phương tiện công cộng như xe buýt, taxi hoặc xe máy.

Ngoài ra, việc xây dựng ga Hà Nội không cần thiết phải mở rộng giải phóng mặt bằng, bởi vì diện tích ga hiện nay đã đủ để bố trí hạ tầng cho cả đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị. Sau này, khi nhà ga và hạ tầng được xây dựng trên cao, sẽ giải phóng được thêm diện tích cho các hoạt động khác.

Để giải quyết vấn đề an toàn khi chạy chung đường với đường sắt đô thị, TEDI đã tính toán kỹ lưỡng biểu đồ chạy tàu và tốc độ của các loại hình. Theo đó, khi vào trung tâm thành phố, tàu tốc độ cao sẽ giảm tốc xuống bằng với tàu đô thị, không dừng ở các ga trung gian. Giờ cao điểm, khi có nhiều tàu đô thị chạy, sẽ không khai thác tàu tốc độ cao. Trong tương lai, khi nhu cầu sử dụng tăng lên, có thể xem xét xây dựng hai đường riêng biệt cho hai loại hình.

Ý kiến của TEDI được nhiều chuyên gia giao thông và người dân ủng hộ. Họ cho rằng việc để ga ở trung tâm thành phố sẽ làm tăng tính cạnh tranh của đường sắt tốc độ cao so với các loại hình giao thông khác như hàng không hay xe khách. Nếu để ga ở ngoại ô, hành khách sẽ phải mất thêm thời gian và chi phí để di chuyển từ nơi ở của họ đến ga, làm giảm hấp dẫn của tàu tốc độ cao.

Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến khác cho rằng việc để ga Hà Nội là điểm đầu của đường sắt tốc độ cao sẽ gây ra nhiều khó khăn và rủi ro. Theo TS Phan Lê Bình, chuyên gia quy hoạch giao thông, việc chạy chung đường với đường sắt đô thị sẽ phức tạp hóa biểu đồ chạy tàu và ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành. Nếu xây dựng hai đường riêng, sẽ tăng chi phí xây dựng và giải phóng mặt bằng trên hành lang đường sắt hiện có.

Ông Bình cũng cho rằng việc để ga ở trung tâm thành phố sẽ gây ra áp lực lớn cho hệ thống giao thông xung quanh. Ga Hà Nội là một trong những điểm nóng giao thông của thành phố, thường xuyên xảy ra ùn tắc và tai nạn. Nếu có thêm lượng hành khách lớn từ đường sắt tốc độ cao, sẽ làm tăng gánh nặng cho các tuyến đường liên quan.

Vậy nên, việc xác định điểm đầu của đường sắt tốc độ cao Bắc Nam ở Hà Nội cần được cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên các tiêu chí như hiệu quả kinh tế, kỹ thuật, môi trường và an toàn giao thông. Đây là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của cả nước trong tương lai.